Μέλι. Βρίσκεται σχεδόν σε κάθε κουζίνα, σε κάθε γωνιά αυτής της χώρας.

Τι κι αν δεν το τρώει κανείς στην οικογένεια; Το μέλι βρίσκεται εκεί χωρίς να υπάρχει λόγος, μήπως και χρειαστεί, ως ενθύμιο διακοπών ή ως δώρο κάποιου θείου που αποφάσισε να ασχοληθεί με τα μελίσσια. Το μέλι πηγαίνει κι έρχεται, αλλάζει χέρια, ενώνει, γλυκαίνει τους φίλους, βγάζει υποχρεώσεις και δημιουργεί καινούριες.  Και είναι βέβαιο πως όλοι το έχουμε δοκιμάσει, ακόμα και οι λιγότερο φανατικοί οπαδοί του. Ίσως κάποια στιγμή ως παιδιά να εξαγοράσαμε και μια ώρα παραπάνω παιχνίδι με μια φέτα με μέλι κι ας προτιμούσαμε την πραλίνα. Εδώ που τα λέμε, το μέλι είναι από τις τροφές εκείνες που εκτιμάς το μεγαλείο τους καθώς μεγαλώνεις.

Πόσα όμως ξέρουμε πραγματικά για το μέλι; Πόσο έχουμε ασχοληθεί πραγματικά για να βρούμε και να δοκιμάσουμε τα διάφορα είδη του και να καταλήξουμε, ως ενημερωμένοι και κατασταλαγμένοι καταναλωτές, σ αυτό που μας αρέσει περισσότερο; Αν η απάντηση είναι από λίγο ως καθόλου ελάτε μαζί μας να γνωρίσουμε μερικά από αυτά. Τη δοκιμή, δυστυχώς, θα πρέπει να την κάνετε χωρίς εμάς.

Ας ξεκινήσουμε με τον βασικό διαχωρισμό. Υπάρχει το μέλι από μελιτώματα και το μέλι από άνθη. Πιο συγκεκριμένα:

Το μέλι που προκύπτει από μελιτώματα προέρχεται από εκκρίματα εντόμων, που απομυζούν τα φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι πεύκου, ελάτης και άλλων δασικών φυτών, όπως της καστανιάς και της βελανιδιάς, που είναι γνωστά και ως δασόμελα.

Το ανθόμελο προέρχεται από το νέκταρ των λουλουδιών, συνεπώς σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν το μέλι θυμαριού, ερείκης, εσπεριδοειδών, σησαμιάς, βάμβακος, κουμαριάς, καστανιάς, ρίγανης, τσαγιού, ηλιάνθου κλπ.

Πευκόμελο

Το πεύκο, μαζί με το έλατο, είναι το πιο αντιπροσωπευτικό μελιτωματοπαραγωγικό φυτό της χώρας μας. Το 65% περίπου της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα είναι πευκόμελο και προέρχεται από τις μελιτώδεις εκκρίσεις του εντόμου Marchalina hellenica γνωστό ως βαμβακάδα του πεύκου. Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και γι’ αυτό δεν κρυσταλλώνει εύκολα. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό, και έχει λιγότερες θερμίδες σε σύγκριση με το ανθόμελο. Είναι κατάλληλο για διαβητικούς . Θεωρείται μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας.

Μέλι Ελάτης

Παράγεται κυρίως από την Ελάτη την Κεφαλληνιακή (Abies cephalonica). Αποτελεί το 5-7% της ετήσιας παραγωγής της χώρας. Κύριες περιοχές παραγωγής ελατόμελου είναι η Ευρυτανία, η Αρκαδία, οι ορεινές περιοχές στον Ταΰγετο, νότια του Ολύμπου, η Πάρνηθα και αλλού. Το pH του είναι υψηλότερο από όλες τις άλλες κατηγορίες μελιού και έτσι παραμένει αναλλοίωτο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Βανίλια Ελάτης ή ΠΟΠ Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια

Στη Βυτίνα Αρκαδίας παράγεται μέλι ελάτης με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Έχει ξεχωριστή εμφάνιση με το κεχριμπαρένιο χρώμα του, τις μεταλλικές κρεμ ανταύγειες που δημιουργούνται στο εσωτερικό του και την παχύρευστη υφή του. Η θρεπτική και βιολογική του αξία είναι πολύ μεγάλη αφού πρόκειται για μέλι με υψηλή συγκέντρωση σε ιχνοστοιχεία, είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, αμινοξέα, ένζυμα και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Είναι το πρώτο ελληνικό μέλι που αναγνωρίστηκε ως ΠΟΠ και για χρόνια παρέμενε και το μοναδικό.

Μέλι Εσπεριδοειδών

Το μέλι των εσπεριδοειδών σε συνδυασμό με το μέλι των άλλων οπωροφόρων αποτελεί το 25% της ελληνικής παραγωγής. Έχει έντονο, γήινο άρωμα ανθέων πορτοκαλιάς και χρώμα ανοιχτό κίτρινο. Κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα, γι’ αυτό καλό είναι να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα (από 1-2 μήνες).

Μέλι από Θυμάρι

Από τους 12.000 περίπου τόνους που παράγει ετήσια η Ελλάδα οι 1.000, δηλ. ποσοστό 10% είναι θυμαρίσιο. Το μέλι αυτό θεωρείται και είναι άριστης ποιότητας λόγω του εξαιρετικού αρώματος και της γεύσης του και έχει την μεγαλύτερη ζήτηση. Κρυσταλλώνει σε διάστημα 6 μέχρι 18 μήνες. Είναι πλούσιο σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, τονωτικό, με αντισηπτικές ιδιότητες.

Πευκοθυμαρόμελο ή ΠΟΠ Πευκοθυμαρόμελο Κρήτης

Πρόκειται για μία μοναδική ποιότητα μελιού που παράγεται κατά αποκλειστικότητα στην Κρήτη. Πρόσφατα πέτυχε την αναγνώρισή του ως ΠΟΠ με την ονομασία Πευκοθυρόμελο Κρήτης, αφαιρώντας την αποκλειστικότητα από το μέλι Ελάτης Μαίναλου Βανίλια.  Είναι ένα φυσικό μίγμα που παράγεται όταν η πρόσφατη συγκομιδή θυμαριού ακολουθείται άμεσα από μια αυξημένη παραγωγή μελιτώματος στα κοντινά πευκοδάση. Αποτελεί, δηλαδή, μια φυσική ανάμιξη θυμαρίσιου μελιού με πευκόμελο, συνδυάζοντας έτσι τα χαρακτηριστικά αυτών των δύο τύπων μελιού.

Μέλι Καστανιάς

Παράγεται από το νέκταρ και τις μελιτώδεις εκκρίσεις της καστανιάς. Είναι αρκετά παχύρευστο με πολύ έντονη, δυνατή, πικρή και διαρκείας γεύση η οποία συνοδεύει την δυνατή εντύπωση που προκαλεί το πλούσιο και έντονο άρωμα.

Μέλι Βελανιδιάς

Υποτιμημένο για πολλά χρόνια, το μέλι βελανιδιάς βρίσκει, τελευταίως, την θέση του, γοητεύοντας τους καταναλωτές που αγαπούν τις έντονες γεύσεις, τα πολύ έντονα αρώματα και το σκούρο σχεδόν μαύρο χρώμα του. Σε έρευνα του ΑΠΘ το μέλι βελανιδιάς αναδείχθηκε ως το μέλι με την ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση.

Μέλι ερείκης

Είναι προϊόν με ιδιαίτερα υψηλή θρεπτική αξία γι’ αυτό και η διάθεσή του γίνεται συχνά από τα καταστήματα υγιεινής διατροφής. Περιέχει δεκάδες φυσικά θρεπτικά στοιχεία, βιταμίνες, ένζυμα και αμινοξέα.  Έχει αντισηπτικές, αντιρρευματικές, αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, είναι διουρητικό, απολυμαντικό του ουροποιητικού συστήματος, δρα θετικά σε κολικούς νεφρών, χρόνια κυστίτιδα, προστάτη και οιδήματα, στις ασθένειες του συκωτιού και της χολής. Οι παραγωγοί μελιού από ερείκη της Καρύστου φροντίζουν ώστε σύντομα να κάνει παρέα με τα άλλα δύο μέλια στη λίστα με τα ΠΟΠ ελληνικά προϊόντα.

Τέλος, λιγότερο γνωστά είδη μελιού είναι το μέλι Ηλίανθου, το μέλι βαμβακιού που η παραγωγή του έχει μειωθεί σημαντικά, το μέλι ακακίας με το χαρακτηριστικό διάφανο χρώμα, το περιζήτητο μέλι φλαμουριάς, το σπάνιο μέλι τριφυλλιού, το μέλι ευκάλυπτου κ.α.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως το μέλι και γλυκαίνει και ομορφαίνει και προστατεύει και σε μεγάλη ποικιλία υφών, χρωμάτων, γεύσεων και αρωμάτων βγαίνει. Και αν δεν σας συγκινούν όλα αυτά, αναλογιστείτε τον κόπο των μελισσών και τοποθετείστε το μέλι σε υψηλή θέση στην εκτίμησή σας γιατί στο ντουλάπι σας θα υπάρχει ήδη. Καλή απόλαυση!!!