Σήμερα 3 Ιουλίου γιορτάζουν οι Συνεταιρισμοί και εμείς τους ευχόμαστε να ζήσουν χρόνια πολλά. Δεν πρόκειται για μια τυπική αλλά για μια ουσιαστική ευχή καθώς οι Συνεταιρισμοί είναι οι μοναδικές επιχειρήσεις που λειτουργούν με βάση αξίες η δημοκρατία, η αλληλεγγύη και η ισότητα.

Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Συνεταιρισμών, η οποία καθιερώθηκε το 1995, σας παρουσιάζουμε  ορισμένους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς με επιτυχημένη παρουσία στην αγορά των ΠΟΠ προϊόντων. Μπορεί η συμμετοχή τόσο αυτών όσο και των υπόλοιπων συνεταιρισμών στη συγκεκριμένη αγορά να μην είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Ωστόσο είναι ανεκτίμητη η συνεισφορά τους κατά τη διάρκεια των τελευταίων 100 ετών στη διαμόρφωση αλλά και στη διατήρηση της μεγάλης ποικιλότητας των ελληνικών ΠΟΠ προϊόντων.

Ας τους γνωρίσουμε ξεκινώντας μια διαδρομή από τη Βόρεια Ελλάδα, συνεχίζοντας στην Κεντρική Ελλάδα και την Πελοπόννησο και από εκεί ταξιδεύοντας στα υπέροχα νησιά μας και την Κρήτη

 

Βόρεια Ελλάδα

 

Αγροτικός Συνεταιρισμός Νάουσας

Όταν ένα φρούτο όπως το ΠΟΠ Ροδάκινο Νάουσας αποκτά το δικό του ιδιαίτερο όνομα, από πίσω δεν μπορεί παρά μόνο να υπάρχει μια μεγάλη προσπάθεια. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε στη Νάουσα το 1926 από μερικούς παραγωγούς οι οποίοι ίδρυσαν τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Νάουσας. Σχεδόν 100 χρόνια μετά ο Συνεταιρισμός, με 850 μέλη έχει μετεξελιχθεί σε μια επιχείρηση με σύγχρονες εγκαταστάσεις διαλογής και αποθήκευσης. Έτσι, έχει καταφέρει να διεισδύσει σημαντικά σε μεγάλες διεθνείς αγορές της Ευρώπης, της Ρωσίας, της Αραβικής Χερσονήσου κ.α. Εφαρμόζοντας ένα δυναμικό σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης παραγωγής και διαρκείς ελέγχους σε όλη την παραγωγική διαδικασία τοποθετεί στην αγορά κάθε χρόνο κεράσια, νεκταρίνια, μήλα, δαμάσκηνα και φυσικά τα ζουμερά, δροσιστικά και ιδιαίτερα θρεπτικά ΠΟΠ Ροδάκινα Νάουσας.

 

 

 

Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης

Ο κρόκος καλλιεργείται στην περιοχή της Κοζάνης από τον 17ο αιώνα. Με λίγα μόνο στίγματα μπορούμε να δώσουμε ένα ιδιαίτερο πορτοκαλοκόκκινο χρώμα και γεύση σε μια μεγάλη ποικιλία φαγητών και γλυκών.  Μέχρι το 1966 η διακίνηση και εμπορία γινόταν μέσω κυκλωμάτων χονδρεμπόρων, οι οποίοι έπαιρναν το προϊόν από μεμονωμένους παραγωγούς σε χαμηλές τιμές. Η έλλειψη διαπραγματευτικής ικανότητας και η αδυναμία διερεύνησης της διεθνούς αγοράς, οδήγησαν το 1966 στην ίδρυση του Ελεύθερου Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών. Το 1971 ο συνεταιρισμός μετονομάστηκε σε Αναγκαστικό Συνεταιρισμό Κροκοπαραγωγών Κοζάνης. Στον Συνεταιρισμό συμμετέχουν περίπου 1000 μέλη που έχουν την υποχρέωση να παραδίδουν το προϊόν στον Συνεταιρισμό για κοινή διαχείριση. Με ετήσια παραγωγή της τάξης των 3000 τόνων ο φημισμένος ΠΟΠ Κρόκος Κοζάνης διοχετεύεται στην ελληνική και τη διεθνή αγορά.

 

 

 

Κεντρική Ελλάδα

Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου

O μοναδικός συνεταιρισμός που έχει εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Με περισσότερα από 100 χρόνια συνεχούς λειτουργίας (ιδρύθηκε το 1916) έχει καταφέρει να εξελιχθεί σε πρότυπο συλλογικής δομής. Το όνομά του είναι ταυτισμένο με τα μήλα Ζαγοράς Πηλίου. Μήλα κατακόκκινα με πλούσια και χορταστική γεύση που το κάθε ένα φέρει στη γυαλιστερή του επιφάνεια του αυτοκόλλητο με το σήμα Zagorin.  Με δική του πρωτοβουλία ξεκίνησε η διαδικασία ένταξης του μήλου Ζαγοράς Πηλίου αλλά και του Φιρίκι Πηλίου στον ευρωπαϊκό κατάλογο των προϊόντων. Διαθέτει υπερσύγχρονο ιδιόκτητο συγκρότημα ψυγείων – διαλογητηρίων, που θεωρείται από τα μεγαλύτερα των Βαλκανίων με δυνατότητα αποθήκευσης-συντήρησης άνω των 10.000 τόνων και, διαλογή με αυτόματα ηλεκτρονικά διαλογητήρια. Τα μοναδικά μήλα αλλά και τα υπόλοιπα προϊόντα του ΑΣ Ζαγοράς (αχλάδια, κεράσια, ακτινίδια, κλπ) παράγονται σύμφωνα με το μοντέλο της ολοκληρωμένης διαχείρισης.

 

Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας

Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας (Α.Ε.Σ.Σ.) ιδρύθηκε το έτος 1949 και απαρτίζεται από 1.600 μέλη από την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Φθιώτιδας. Αποτελεί τον μεγαλύτερο Συνεταιρισμό παραγωγής και εμπορίας βρώσιμης ελιάς στην Ελλάδα. Με καλλιεργητική παράδοση, άνω των 70 χρόνων και με σύγχρονες και άρτια εξοπλισμένες εγκαταστάσεις αποτελεί σημείο αναφοράς  για τον κλάδο. Η κύρια ποικιλία που καλλιεργείται στην περιοχή είναι η Κονσερβολιά που μας χαρίζει την ΠΟΠ Κονσερβολιά Στυλίδας.  Η ποικιλία αυτή παράγει επιτραπέζιες ελιές που διακρίνονται για την τραγανή και πλούσια σάρκα τους καθώς και τη φρουτώδη γεύση τους. Όλα τα προϊόντα του Συνεταιρισμού, κυκλοφορούν στην αγορά με την εμπορική επωνυμία Elisti (ελιές πράσινες και πράσινες βιολογικές, µαύρες και µαύρες βιολογικές, εκπυρηνωµένες, γεµιστές, κοµµένες σε φέτες και µισές αλλά και πάστα ελιάς).

 

 

 

Πελοπόννησος

Παναγιάλειος Ένωση Συνεταιρισμών

Η Παναιγιάλειος Ένωση Συνεταιρισμών ιδρύθηκε το 1935 στο Αίγιο Αχαΐας και αποτελείται από 26 πρωτοβάθμιους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, με σύνολο 6.000 περίπου ενεργών μελών. Στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της επεξεργάζεται τη μαύρη κορινθιακή σταφίδα η οποία αποτελεί παραδοσιακό προϊόν της περιοχής. Η συγκεκριμένη καλλιέργεια είναι μια από τις πιο δύσκολες ανά τον κόσμο αφού καλλιεργείται σε υψόμετρο άνω των 700 μέτρων. Σήμερα, η Π.Ε.Σ. αποτελεί την κύρια εταιρία επεξεργασίας και εξαγωγής Κορινθιακής Σταφίδας εξάγοντας περίπου το 60% της συνολικής ετήσιας παραγωγής. Συγκεντρώνει, τυποποιεί και εξάγει περίπου το 90% της ανώτερης ποιότητας Κορινθιακής Σταφίδας «ΒΟΣΤΙΤΣΑ Π.Ο.Π» καθώς και σημαντικές ποσότητες των τύπων “Gulf” και “Provincial”. Οι κύριες αγορές εξαγωγής είναι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε (κυρίως Αγγλία, Ολλανδία) αλλά και τρίτες χώρες όπως η Αυστραλία, οι Η.Π.Α. κ.ά.

 

 

 

Αγροτικός Γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός Καλαβρύτων

Ίσως ο μοναδικός συνεταιρισμός της Ελλάδας που έχει συνδεθεί τόσο πολύ με την παραγωγή της αυθεντικής ελληνικής ΠΟΠ Φέτας. Ο ΑΓΣ Καλαβρύτων αποτελεί τη συνέχεια της πρώην Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Καλαβρύτων που ιδρύθηκε το 1963. Από το 1972 λειτουργεί εργοστάσιο επεξεργασίας γάλακτος για παραγωγή τυροκομικών προϊόντων το οποίο τροφοδοτείται με αιγοπρόβειο γάλα που συγκεντρώνεται από 1.300 οικογένειες κτηνοτρόφων της ευρύτερης περιοχής. Πλέον, παράγει 4.000 τόνους βαρελίσιας ΠΟΠ Φέτας η οποία διακρίνεται για την ήπια, σκληρή, υπόξινη και πικάντικη συμπαγή υφή και πιπεράτη γεύση και πλούσια επίγευση. Το ίδιο γευστικά είναι και όλα τα άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα του ΑΓΣ Καλαβρύτων όπως η ξηρή μυζήθρα, το αφίρι, το πρόβειο γιαούρτι, ο ανθότυρος, το βούτυρο κ.α.

 

 

 

Νησιά Αιγαίου & Ιονίου Πελάγους 

Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου

Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου δραστηριοποιείται από το 1938 έχοντας μια μεγάλη ευθύνη: την αποκλειστική διαχείριση της φυσικής μαστίχας Χίου. Ενός προϊόντος που χαρακτηρίζεται ως θρυλικό από κάθε άποψη. Ενός προϊόντος που δεν είναι μόνο ΠΟΠ. Έχει χαρακτηριστεί και από τον Ε.Ο.Φ (το 2016) ως φυσικό φάρμακο φυτικής προέλευσης. Και δεν είναι μόνο αυτό. Η καλλιέργεια της μαστίχας Χίου αποτελεί και μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Το 2002 η ΕΜΧ με μια κίνηση – τομή,  ιδρύει τη θυγατρική Mediterra καταφέρνοντας έτσι να συνεχίσει την ανάπτυξή της. Ως αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής ήταν η προβολή και προώθηση της χιώτικης μαστίχας μέσα από τα γνωστά καταστήματα mastihashop.

 

 

Ενιαίος Οινοποιητικός Αγροτικός Συνεταιρισμός Σάμου

Στο νησί της Σάμου η αμπελοκαλλιέργεια χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ακόμη και σήμερα συνεχίζει να αποτελεί την κυρίαρχη ενασχόληση των παραγωγών του νησιού οι οποίοι το 1934 ίδρυσαν την Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου. Ο Ενιαίος Οινοποιητικός Αγροτικός Συνεταιρισμός Σάμου (ΕΟΣΣ) με 2.200 φυσικά μέλη εκτός από το ότι είναι ένας από τους παλαιότερους συνεταιρισμούς συγκαταλέγεται και μεταξύ των 10 μεγαλύτερων οινοποιείων της χώρας μας! Στις εγκαταστάσεις του παράγονται οι φημισμένοι γλυκοί οίνοι ΠΟΠ Σάμος αλλά και μια σειρά από ξηρά και ημίξηρα λευκά κρασιά. Όλα με πρώτη ύλη τα σταφύλια της ποικιλίας Μοσχάτο άσπρο ή Μοσχάτο Σάμου όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται στο νησί. Το σαμιώτικο κρασί αποτελεί βασικό οινικό πρεσβευτή της Ελλάδας στο εξωτερικό έχοντας συγκεντρώσει εκατοντάδες διακρίσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως η πρώτη βράβευση τοποθετείται χρονολογικά το 1937. Η μέση ετήσια παραγωγή είναι κατά μέσο όρο 5 εκατομμύρια λίτρα και οι εξαγωγές ανέρχονται στο 70% της παραγωγής.

 

 

 

Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Ρομπόλας Κεφαλληνίας

Στην καρδιά της Αμπελουργικής Ζώνης Ρομπόλας, δεκάδες αμπελουργοί από τα Ομαλά και τις γύρω περιοχές δημιούργησαν το 1982 τον Αγροτικό Οινοποιητικό Συνεταιρισμό Παραγωγών Ρομπόλας Κεφαλληνίας, σε μια προσπάθεια να προστατέψουν αλλά και να αναδείξουν τη δυναμική του Κεφαλλονίτικου αμπελώνα. Σύντομα δημιούργησαν το δικό τους συνεταιριστικό οινοποιείο, το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της ζώνης της Ρομπόλας, σε υψόμετρο 410 μέτρων, κάτω από τις πλαγιές του Αίνου. Με σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώνει και να επεξεργάζεται το 85% περίπου της παραγωγής σταφυλιών Ρομπόλας της ζώνης. Η “ΠΟΠ Ρομπόλα Κεφαλληνίας”, το “San Gerasimo’’, η “BIO Robola’’ τα “Linos ΠΓΕ Πλαγιές Αίνου” τα “Brillante’’ το “Γλυκόρωγος”, είναι μερικά από τα εξαίρετα κρασιά του Συνεταιρισμού τα οποία διακινούνται στην επικράτεια αλλά και σε χώρες του εξωτερικού (ΗΠΑ, Αγγλία, Ολλανδία, Γερμανία κοκ).

 

 

Αγροτικός Συνεταιρισμός Λήμνου

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Λήμνου αποτελεί τη συνέχεια της μέχρι το 2012 Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου. Με ιστορία που φτάνει πίσω μέχρι το 1937, ξεκίνησε έχοντας ως κύρια δραστηριότητα τη συλλογή και εκκόκκιση του παραγόμενου γνωστού βαμβακιού της Λήμνου.  Σταδιακά ωστόσο στράφηκε στην οινοποίηση έχοντας ως πρώτες ύλες την ερυθρή ποικίλα του Λημνιού, μια από τις αρχαιότερες ποικιλίες στον κόσμο, αλλά και τη λευκή ποικιλία του Μοσχάτου Αλεξανδρείας. Λειτουργώντας πάντα με βασικό κίνητρο τους ανθρώπους του τόπου και τις ανάγκες τους, παράγει στις σύγχρονες εγκαταστάσεις  του μια ευρεία γκάμα κρασιών με τις ενδείξεις Οίνοι ΠΟΠ Λήμνος και Οίνοι ΠΟΠ Μοσχάτος Λήμνου.

 

 

 

ΕΑΣ Νάξου ΑΕΣ ΑΕ

Η μοναδική συνεταιριστική οργάνωση που παράγει μια μοναδική νησιωτική γραβιέρα, την ΠΟΠ Γραβιέρα Νάξου. Και επιπλέον παράγει και τη μοναδική νησιωτική πατάτα που έχει κατοχυρωθεί ως προϊόν ΠΓΕ: την ΠΓΕ πατάτα Νάξου. Η ΕΑΣ Νάξου έχει μια ιστορία που πλησιάζει τα 100 χρόνια. Ιδρύθηκε το 1926 και, το 1961 προχώρησε στη δημιουργία του πρώτου της τυροκομείου. Στη σύγχρονη πλέον μονάδα επεξεργασίας γάλακτος που διαθέτει, παράγει σε ετήσια βάση περίπου 1000 τόνους της μοναδικής ΠΟΠ Γραβιέρας Νάξου, αξιοποιώντας το αγελαδινό γάλα που παράγεται από τα ζώα που εκτρέφονται αποκλειστικά στη Νάξο. Η ΠΟΠ Γραβιέρα Νάξου της ΕΑΣ έχει να επιδείξει ένα σημαντικό αριθμό διακρίσεων και βραβεύσεων σε πολλούς διαγωνισμούς γεύσεων.

 

 

 

 

Κρήτη

Αγροτικός Συνεταιρισμός Μυλοποτάμου

Πρόκειται για έναν από τους 3 συνεταιρισμούς που παράγουν την περίφημη ΠΟΠ Γραβιέρα Κρήτης. Από το 1977 αρχικά ως Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών και στη συνέχεια ως πρωτοβάθμιος Συνεταιρισμός ο ΑΣ Μυλοποτάμου αναπτύσσει ευρεία δραστηριότητα με εξέχουσα αυτή της παραγωγής τυροκομικών προϊόντων. Στο σύγχρονο εργοστάσιο επεξεργασίας γάλακτος που λειτουργεί από το 1992 παράγεται η περίφημη ΠΟΠ Γραβιέρα Κρήτης. Ένα τυρί με λευκοκίτρινο χρώμα και μικρές διάσπαρτες τρύπες που εντυπωσιάζει με το άρωμα και τη γεύση του. Η ετήσια παραγωγή του ανέρχεται σε περίπου 500 τόνους και, για την παρασκευή του χρησιμοποιείται αποκλειστικά γάλα που προέρχεται από τα αιγοπρόβατα της περιοχής του Μυλοποτάμου. Χωρίς συντηρητικά, χρωστικές και αντιβιοτικά ωριμάζει για 3 τουλάχιστον μήνες και αποκτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που το κάνουν περιζήτητο. Παράλληλα ο ΑΣ Μυλοποτάμου δραστηριοποιείται και στον τομέα του ελαιολάδου παράγοντας και διαθέτοντας στην αγορά το ελαιόλαδο ΠΟΠ Βόρειος Μυλοπόταμος με την εμπορική επωνυμία ΑΤΑΛΗ.

 

 

 

Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Κριτσάς

Δημιουργήθηκε σχεδόν έναν αιώνα πριν από μια ομάδα ελαιοπαραγωγών στην Κριτσά Λασιθίου οι οποίοι πίστεψαν ότι μπορούν να χαρίσουν στον κόσμο ένα εξαιρετικό ελαιόλαδο με πιπεράτη γεύση και πολύ χαμηλή οξύτητα. Και το κατάφεραν. Έναν αιώνα αργότερα οι απόγονοί τους συνεχίζουν την προσπάθεια με τον ίδιο ακριβώς στόχο. Φροντίζουν όλο το χρόνο τα ελαιόδεντρα τους και όταν ο καρπός ωριμάσει τον συλλέγουν και μέσα σε λίγες ώρες παίρνουν το χυμό της ελιάς για να τον ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο. Κάθε σταγόνα του ελαιολάδου του Συνεταιρισμού κρύβει τη μοναδική φροντίδα με την οποία παράγεται εδώ και έναν αιώνα. Πρόσφατα ανέλαβε την πρωτοβουλία για την καταχώριση της ονομασίας Κριτσά στον κατάλογο των προϊόντων της Ε.Ε με τις Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις και ήδη αποτελεί τον πρώτο συνεταιρισμό που έχει πιστοποιηθεί για την παραγωγή και την εμπορία του.