Πριν λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε το χαλλούμι να εγγραφεί στους επίσημους καταλόγους που τηρεί για τα προϊόντα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Πρόκειται για μια ιστορική απόφαση που έδωσε τέλος σε μια προσπάθεια η οποία κράτησε πάνω από μια δεκαετία με πολλά εμπόδια και εμπλοκές.
Εμπόδια που ο περισσότερος κόσμος μπορεί να τα θεωρεί ασήμαντα με μια πρώτη ματιά. Ωστόσο μας δείχνουν τις μεγάλες μάχες που δίνονται όταν πίσω από την κατοχύρωση ενός ονόματος κρύβονται σημαντικά οικονομικά ίσως και πολιτικά συμφέροντα. Ας δούμε μερικά από αυτά.
Σε τι ποσοστό μπορεί να συμμετέχει το αγελαδινό γάλα στο χαλλούμι;
Στον σύγχρονο καταναλωτή το ερώτημα μπορεί να φαίνεται αστείο. Έχει καμία σημασία αν η συμμετοχή του αγελαδινού γάλακτος θα είναι κάτω ή πάνω από το 50%; Και όμως για το ποσοστό αυτό υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις ιδιαίτερα από τους τυροκόμους εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σημειώνεται ότι ιστορικά για την παρασκευή του τυριού χαλλούμι χρησιμοποιούνταν μόνο αιγοπρόβειο γάλα καθώς στο νησί δεν υπήρχαν παρά μόνο λίγες αγελάδες και αυτές μόνο για όργωμα. Η προσθήκη αγελαδινού γάλακτος στο χαλλούμι ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1960 και μετά.
Δεδομένης της μεγάλης ζήτησης που είχε το χαλλούμι τα τελευταία χρόνια υπήρξε έντονη ανησυχία για το αν το γάλα από τα αιγοπρόβατα της Κύπρου θα επαρκούσε για τη συνέχιση της τρέχουσας παραγωγής. Τι σημαίνει στην πράξη αυτό; Ότι αν δεν υπάρχει ο περιορισμός (που εντέλει πέρασε στις προδιαγραφές παραγωγής) κάλλιστα μπορεί να παρασκευαστεί χαλλούμι με μεγαλύτερες ποσότητες αγελαδινού γάλακτος το οποίο είναι και πιο φθηνό.
Ποιος ελέγχει την τήρηση των προδιαγραφών παραγωγής και διακίνησης;
Αποτέλεσε ένα κυρίως πολιτικό ζήτημα. Έπρεπε και αυτό να τακτοποιηθεί καθώς χαλλούμι δεν παρασκευάζεται μόνο στην Ελλληνοκυπριακή πλευρά αλλά και στην τουρκοκυπριακή (με το όνομα hellim). Οι δύο πτυχές του ζητήματος ήταν ποιος ελέγχει και πιστοποιεί το πρότυπο των Τ/Κ και ποιος ελέγχει τα φυτοϋγειονομικά πιστοποιητικά που απαιτούνται για να μπορεί το hellim να εξάγεται στην Ευρώπη.
Η Κυπριακή Δημοκρατία αρχικά ήθελε να ελέγχει και τις δύο διαδικασίες με τα κυβερνητικά της όργανα, όπως γίνεται στις ελεύθερες περιοχές. Οι Τουρκοκύπριοι προφανώς και ήταν αντίθετοι στην προσέγγιση αυτή. Το αποτέλεσμα, μετά από πολλές διαβουλεύσεις ήταν να υπάρξει συμφωνία ότι μια ανεξάρτητη ευρωπαϊκή εταιρεία (Veritas) θα προχωρεί στις απαραίτητες πιστοποιήσεις.
Μετά την καταχώριση του τυριού Χαλλούμι ως προϊόν ΠΟΠ στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας θα ξεκινήσει σιγά σιγά η κυκλοφορία του, στο εμπόριο, φέροντας στη συσκευασία το γνωστό σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα θα ενταθούν ακόμη περισσότερο οι εμπορικές διαμάχες με επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο που παράγουν προϊόντα παρόμοια με το χαλλούμι και χρησιμοποιούν το σχετικό εμπορικό σήμα.
Μάλλον μια νέα οδύσσεια θα ξεκινήσει!!!