Ταξιδεύουμε στη Χίο όχι για να συναντήσουμε το σημερινό της θρύλο, τη μαστίχα, αλλά για να γνωρίσουμε ένα μύθο. Ένα μύθο που κάποτε, στο πολύ μακρινό παρελθόν, κυριάρχησε. Και μετά χάθηκε. Για να κάνει ξανά την εμφάνισή του μόλις πριν από μερικά χρόνια. Δεν είναι άλλος από τον Αριούσιο οίνο.
Αν επιχειρήσουμε να ξετυλίξουμε το νήμα του μύθου γύρω από τον Αριούσιο οίνο, στην άκρη του θα συναντήσουμε, ποιον άλλον…. το θεό Διόνυσο. Ένας από τους καρπούς του έρωτά του με την Αριάδνη, την κόρη του βασιλιά Μίνωα της Κρήτης, ήταν ο Οινοπίωνας. Μεγαλώνοντας, έφτασε στη Χίο όπου έγινε ο πρώτος βασιλιάς του νησιού. Εκεί έμαθε στους Χιώτες την τέχνη να καλλιεργούν αμπέλια, σε μια περιοχή που πήρε το όνομα Αριούσια Χώρα και να παράγουν κρασί. Όχι ένα οποιοδήποτε κρασί αλλά ένα μαύρο κρασί. Ένα κρασί που κάποια στιγμή κατάφερε να πάρει τη θέση εκλεκτών ιταλικών κρασιών στα ρωμαϊκά συμπόσια και να αποκαλείται νέκταρ των θεών.
Μπορεί να μην είμαστε απόλυτα βέβαιοι που ακριβώς βρίσκονταν η Αριούσια Χώρα όμως πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι εκτείνεται στο ακραίο βορειοδυτικό τμήμα της Χίου, ανάμεσα στα όρη Πελινναίον και Αμανή. Μια περιοχή με ιδιάζουσες κλιματολογικές συνθήκες και τραχύ, ασβεστολιθικό έδαφος όπου ευδοκιμεί η αριά, ένα σπάνιο δέντρο, κάτι μεταξύ βελανιδιάς και πρίνου. Η παράξενη αυτή περιοχή, όπου σύμφωνα με την τοπική παράδοση, τα κλήματα αναρριχούνταν πάνω στα δέντρα της αριάς, έμελε να αποτελέσει για 15 αιώνες την πιο ξακουστή περιοχή παραγωγής κρασιών. Κάτι ανάλογο με το σημερινό Bordeaux της Γαλλίας.
Πως χάθηκε ο μύθος
Οι αναφορές για την παράδοση της Αριούσιας χώρας στην παραγωγή κρασιού μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα υπήρξαν πολυάριθμες. Ωστόσο κάπου εκεί έμελλε να χαθεί ο μύθος του Αριούσιου οίνου, όχι όμως για πάντα. Οι διαθέσιμες πληροφορίες καταδεικνύουν ως κύρια αιτία για την εξαφάνισή του τους Τούρκους. Εκδικούμενοι τον ξεσηκωμό των Ελλήνων το 1821 κατέστρεψαν ολοκληρωτικά το νησί καίγοντας μεταξύ άλλων και τους αμπελώνες της Αριούσιας χώρας. Και σαν να μην έφτανε η οργή των Τούρκων μερικές δεκάδες χρόνια αργότερα έφτασε η φυλοξήρα. Σάρωσε στο πέρασμα της τα αμπέλια δίνοντας τους το τελειωτικό χτύπημα. Λίγες μόνο ρίζες επέζησαν κρύβοντας μέσα τους όχι μόνο τον μύθο αλλά και μια ελπίδα. Να τον ξαναεμφανίσουν.
Τα χρόνια πέρναγαν και σιγά σιγά έκανε στην αγορά (έστω την τοπική) την εμφάνιση του το κουρουνιώτικο κρασί. Ένα κρασί από τα Κουρούνια ένα μικρό χωριό χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του όρους Αμανή το οποίο έχει αρκετές στάλες από την Αριουσία παράδοση.
——————————
Με όχημα αυτές τις στάλες της Αριούσιας παράδοσης ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια περίπου η αναβίωση του Αριούσιου οίνου. Το πρώτο βήμα έγινε όχι από έναν ούτε από δύο αλλά από 30 άτομα που ίδρυσαν την Αριούσιος ΑΕ και ξεκίνησαν την καλλιέργεια των αμπελιών με σύγχρονες μεθόδους. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2009, δημιουργούν μια σύγχρονη οινοποιητική εγκατάσταση. Τα πρώτα λίγα στρέμματα αμπελώνων έχουν πλέον αυξηθεί σημαντικά και σε αυτά καλλιεργούνται διάφορες ποικιλίες σταφυλιών. Από τις τοπικές όπως το Χιώτικο κρασερό και ο Αγιαννίτης που μας δίνουν τα ερυθρά κρασιά, καθώς και οι εξαιρετικές αιγαιοπελαγίτικες Αθήρι και Ασύρτικο που μας δίνουν τα λευκά κρασιά της Αριούσιος. Μια ποικιλία κρασιών που κάποια με το όνομα τους και μόνο υμνούν την ιστορική τους καταγωγή όπως ο Αριούσιος Αυστηρός, ο Αριούσιος γλυκάζων και η Αριούσια Χώρα ενώ παράλληλα όλα τιμούν την προέλευσή τους φέροντας την Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη Χίος.
Αναζητήστε τα, απολαύστε τα (πάντα υπεύθυνα) και … αν ο δρόμος σας πάρει αυτό το καλοκαίρι προς τη Χίο να θυμάστε ότι ο μύθος σας περιμένει να τον επισκεφτείτε….