Μέσα Σεπτέμβρη στην Αίγινα. Μόλις έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν στην τοπική αγορά τα φυστίκια Αίγινας νέας σοδειάς. Από τοπικό κατάστημα αγοράζουμε μια μικρή συσκευασία με την ένδειξη ΠΟΠ Φυστίκι Αιγίνης. Στη συσκευασία υπήρχε ένα μικρό στρογγυλό σηματάκι σε χρώμα κόκκινο και κίτρινο που έγραφε “Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης”. Κόστος: 5,5 € τα 250 γραμμάρια. Σκέφτομαι: Λίγο τσιμπημένη η τιμή αλλά δε βαριέσαι. Μέσα σε λίγα λεπτά η νοστιμιά τους με είχε κάνει να ξεχάσω την τιμή τους.
Δύο εβδομάδες αργότερα σε super market στην Αθήνα. Το μάτι πέφτει σε μια συσκευασία με φυστίκια. Τιμή: 3,5 € τα 250 γραμμάρια. Σκέφτομαι: Τέλεια. Η ίδια νοστιμιά στη μισή περίπου τιμή. Αγοράζω όχι μια αλλά δύο συσκευασίες. Λίγες ώρες μετά καθισμένος στον καναπέ αναρωτιέμαι: Μα γιατί δεν είναι τόσο νόστιμα όσο αυτά που είχα γευτεί στην Αίγινα πριν 2 εβδομάδες; Εξετάζω τη συσκευασία. Δεν έγραφε ΠΟΠ Φυστίκι Αιγίνης αλλά Φυστίκι τύπου Αιγίνης. Το μικρό σηματάκι δεν υπήρχε. Αναγράφονταν μόνο: Συσκευάζεται στην Ελλάδα… Και μονολογώ: σίγουρα δεν παράγεται στην Αίγινα….
Αρχές Δεκέμβρη σε μεγάλο super market μπροστά στο ράφι με τις συσκευασίες τυριών. 6 διαφορετικές εμπορικές συσκευασίες, των 500 γραμμαρίων, φέτα. Το μόνο κοινό που έχουν είναι ένα σήμα, μικρό στρογγυλό, κιτρινοκόκκινο που γράφει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Τιμή: από 8,5 € μέχρι 11,5 € το κιλό. Δίπλα στη φέτα διακρίνω άλλες τρεις συσκευασίες με λευκό τυρί άλμης. Τιμή: από 5,5 € μέχρι 7,5 € το κιλό. Σκέφτομαι: Τι διαφορά μπορεί να έχει το λευκό τυρί άλμης από τη φέτα αφού και αυτή στο κάτω κάτω της γραφής λευκό τυρί άλμης είναι. Βάζω στο καρότσι μια συσκευασία των 500 γραμμαρίων λευκό τυρί άλμης και προχωρώ στον επόμενο διάδρομο. Λίγες ώρες μετά αναρωτιέμαι: Γιατί αυτό το λευκό τυρί δεν έχει τη νοστιμιά της φέτας;
Τελικά τι είναι αυτό το ΠΟΠ; Τι σημαίνει η ένδειξη “Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης”;
Πληκτρολογώ στο google ΠΟΠ. Τα πρώτα αποτελέσματα με προβληματίζουν. “ΠΟΠ μουσική”, “Η ιστορία της ΠΟΠ μουσικής”, “Η ελληνική ΠΟΠ μουσική”, “Οι ρίζες της ΠΟΠ”, “Ο βασιλιάς της ΠΟΠ Michael Jackson”, “Madonna η βασίλισσα της ΠΟΠ μουσικής”. Έχοντας διαβάσει μερικά τέτοια άρθρα επιβεβαιώνω κάποιες βασικές γνώσεις όπως ότι ΠΟΠ είναι ένα είδος μουσικής που πήρε το όνομα της από τον αγγλικό όρο popular δηλαδή δημοφιλής. Ένα είδος μουσικής που γεννήθηκε τη δεκαετία του ‘50 στο Λονδίνο, έγινε παγκοσμίως γνωστή τη δεκαετία του ‘60 ελέω Beattles και, απογειώθηκε τις δεκαετίες ’80 και ‘90 χάρη στον Michael Jackson και τη Madonna. Ο προβληματισμός μου όμως παραμένει καθώς έχει κολλήσει στο μυαλό μου το μικρό στρογγυλό κιτρινοκόκκινο σηματάκι που έγραφε Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Σκέφτομαι … δεν μπορεί … ΠΟΠ δεν είναι μόνο μουσική, και συνεχίζω την αναζήτηση.
Μετά από λίγες σελίδες αρχίζει και αλλάζει το μοτίβο στα αποτελέσματα: “ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΕΠΙΠ”, “Τα εκλεκτά προϊόντα ΠΟΠ” “Ποια φέτα είναι ΠΟΠ;” “Από το 1993 ήταν ΠΟΠ και … δεν το ήξεραν”, “ΠΟΠ μαγειρική” “Deligate: Η πύλη που σας εισάγει στον κόσμο των ελληνικών ΠΟΠ προϊόντων”. Μετά από αρκετό διάβασμα καταλήγω στο συμπέρασμα ότι τελικά ΠΟΠ δεν είναι μόνο μουσική. Είναι και μια ολόκληρη σειρά προϊόντων που παράγονται στην Ελλάδα και στην Ε.Ε τα οποία έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: είναι όλα τους ιδιαίτερα και δημοφιλή, κάποια μόνο στην περιοχή παραγωγής τους, κάποια μόνο στη χώρα τους και κάποια σε όλο τον κόσμο. Ακριβώς για το λόγο αυτό ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μια ευρωπαϊκή προσπάθεια για την προστασία τους. Μια προστασία που ξεκινά με την κατοχύρωση των συγκεκριμένων ονομάτων, συνεχίζεται με τον έλεγχο των διαδικασιών παραγωγής και ολοκληρώνεται με την απόδοση του κιτρινοκόκκινου σήματος Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης.
Μερικές εβδομάδες αργότερα παρέα με φίλους και αφού έχω συγκεντρώσει πληροφορίες από την ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για τα ΠΟΠ προϊόντα e-ambrosia και τη μοναδική ελληνική πύλη deligate που παρουσιάζει με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο όλα τα ελληνικά προϊόντα ξεκινάμε ένα παιχνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων. Οι φίλοι ρωτάνε εγώ απαντάω:
Τελικά ΠΟΠ δεν είναι μόνο μουσική και το σήμα ΠΟΠ δεν είναι ένα ακόμη σήμα. Είναι ένα ευρωπαϊκό σήμα αξίας. Ένα σήμα που μας επικοινωνεί την ιστορία, την παράδοση και την τεχνογνωσία που κρύβεται πίσω από το προϊόν. Ένα σήμα που μας διευκολύνει να αναγνωρίσουμε την αυθεντικότητα και την ιδιαιτερότητα κάποιων προϊόντων. Ένα σήμα που υποδηλώνει ότι το προϊόν έχει μια αξία σημαντικά μεγαλύτερη από ομοειδή του. Έτσι την επόμενη φορά που θα το συναντήσετε στη συσκευασία ενός προϊόντος μην προσπαθήσετε να το συγκρίνετε με ένα ομοειδές- παραπλήσιο προϊόν που έχει χαμηλότερη τιμή. Απλά θυμηθείτε: Τα προϊόντα ΠΟΠ δεν είναι ακριβά είναι μονάκριβα.