Κάποτε, οι πλούσιοι πουλούσαν τους άτυχους σκλάβους τους για να το αποκτήσουν. Για χρόνια γνωρίζαμε ότι έχει χρώμα λευκό σα χιόνι. Τα τελευταία χρόνια όμως το συναντούμε και με ροζ, μπλέ ακόμη και μαύρες αποχρώσεις. Έχει κατηγορηθεί ως επικίνδυνο για την υγεία μας (αν και ο Ιπποκράτης αναφέρθηκε στη θεραπευτική του αξία) αλλά πόσο να αντισταθείς στη νοστιμιά που χαρίζει με άνεση σε όλα τα φαγητά; Δεν είναι άλλο από το αλάτι. Ένα άρτυμα με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Μπορεί οι αλυκές του Μεσολογγίου να μην έχουν το μέγεθος των αλυκών Salar de Uyuni στη Βολιβία. Eίναι ωστόσο οι μεγαλύτερες στην Ελλάδα. Και καταφέρνουν να εντυπωσιάζουν όσους κινούνται στην παλιά Εθνική οδό Μεσολογγίου – Αιτωλικού με τους τεράστιους λευκούς λόφους από αλάτι.
Η γοητευτική Αφρίνα
Στο κατά πολλούς αφιλόξενο περιβάλλον των αλυκών έχει γράψει τη δική της ιστορία η Αφρίνα. Αυτή είναι η παραδοσιακή ονομασία, στην περιοχή του Μεσολογγίου, για την μικρή ποσότητα κρυστάλλων αλατιού που σχηματίζονται στην επιφάνεια της άλμης. Μια ονομασία που ξεκίνησε από το Μεσολόγγι αλλά έγινε ιδιαίτερα γνωστή σε όλη την Ελλάδα για να περιγράψει τον αλατανθό (fleur de Sel) των Γάλλων.
Η Αφρίνα αποτελείται από λεπτούς κρυστάλλους που σχηματίζονται στην επιφάνεια της άλμης των αλοπηγίων υπό την επίδραση ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών (ανέμου, θερμοκρασίας και ηλιοφάνειας). Ακόμη και σήμερα συλλέγεται αποκλειστικά χειρωνακτικά, από έμπειρα και εξειδικευμένα πρόσωπα και αποτίθεται σε μικρούς λοφίσκους στην ανατολική πλευρά εκτός αλοπηγίου, όπου παραμένει για φυσική αποστράγγιση.
Χωρίς καμία προσθήκη ή επεξεργασία ξεκινάει το ταξίδι της μέχρι τις κουζίνες μας. Ένα ταξίδι που το επαναλαμβάνει πάνω από έναν αιώνα όπως φαίνεται από την ακόλουθη αναφορά του Στασινόπουλου:
«Αυτή είναι η αφρίνα, με το ωραίον της και ποιητικό όνομα, αφρογέννητος καθώς η Αφροδίτη. Η αφρίνα έχει την λευκότητα της χιόνος και την λεπτότητα του αιθέρος και είναι άλας πολυτελείας μη περιέχον ουδεμίαν ξένην ουσίαν και το οποίον όταν δεν κατεδιώκετο η αλατολογία, επεζητείτο παντού, στελλόμενον ως πολύτιμον δώρον, μέσα εις μικράς κυλίνδρους από σχίζας καλαμίων περιπλεγμένους με βούρλα».
Σύντομα θα ξεκινήσει ένα ακόμη ταξίδι. Όχι προς την κουζίνα μας αυτή τη φορά. Ένα ταξίδι προς τις Βρυξέλλες με στόχο να καταφέρει να ενταχθεί στον ευρωπαϊκό κατάλογο των προϊόντων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη. Το ταξίδι αναμένεται να ξεκινήσει περί τα τέλη του Μαίου. Μέχρι τότε είναι η προθεσμία για να διατυπωθούν αντιρρήσεις ως προς το ταξίδι αυτό αν και εκτίμησή μας είναι ότι δεν πρόκειται κανείς από την Ελλάδα να εκφράσει μια τέτοια αντίρρηση.